Nghiên Cứu Mới: “Nắm Giữ” Thắng Lớn “Lướt Sóng” 35% – Bài Học Đắt Giá Về Tâm Lý Đầu Tư

Lời Hồi Đáp Từ Dữ Liệu Cho Cuộc Tranh Luận Bất Tận

Ngày 15 tháng 10 năm 2025 – “Nên nắm giữ dài hạn hay lướt sóng kiếm lời nhanh?” – Đây là cuộc tranh luận kinh điển, gần như bất tận trong mọi cộng đồng đầu tư. Mỗi bên đều có những lý lẽ và câu chuyện thành công của riêng mình. Nhưng hôm nay, một nghiên cứu sâu rộng và dựa trên dữ liệu thực tế vừa được công bố đã đưa ra một câu trả lời thuyết phục, một lời hồi đáp đanh thép từ các chuyên gia.

Nghiên cứu được thực hiện bởi CFA Community Vietnam phối hợp cùng Đại học RMIT, phân tích hành vi và kết quả của hàng ngàn nhà đầu tư cá nhân trong giai đoạn thị trường biến động 2023-2024. Kết quả gây chấn động: những nhà đầu tư kiên trì nắm giữ danh mục đa dạng hóa đã đạt được mức lợi nhuận trung bình cao hơn tới 35% so với những người liên tục mua bán nhằm “thời điểm thị trường” (market timing).

Con số 35% này không chỉ là một thống kê. Nó là một bài học đắt giá về tâm lý, một minh chứng không thể chối cãi cho sức mạnh của sự kiên nhẫn. Đây chính là bằng chứng hữu hình cho thấy triết lý Tài chính Thông minh không phải là những lời khuyên sáo rỗng, mà là một con đường đã được chứng minh hiệu quả.

“Bóc Tách” Con Số 35%: Tại Sao “Làm Ít” Lại “Ăn Nhiều”?

Nghiên cứu đã chỉ ra hai “kẻ sát nhân” chính đã bào mòn lợi nhuận của các nhà đầu tư lướt sóng:

1. “Lực Cản” Từ Chi Phí Giao Dịch và Thuế: Mỗi lần bạn mua và bán, bạn đều phải trả phí giao dịch cho công ty chứng khoán và 0.1% thuế trên giá trị bán. Những khoản phí này, dù trông có vẻ nhỏ, nhưng khi được lặp đi lặp lại hàng chục, hàng trăm lần trong một năm, chúng sẽ tích lũy thành một “lực cản” khổng lồ, ăn mòn đáng kể vào lợi nhuận cuối cùng của bạn. Nhà đầu tư dài hạn, với số lần giao dịch rất ít, gần như loại bỏ hoàn toàn được lực cản này.

2. Sự Thất Bại Của Việc “Thời Điểm Thị Trường” (Market Timing): Đây là nguyên nhân chính. Báo cáo chỉ ra rằng, phần lớn các quyết định mua/bán của nhóm “lướt sóng” đều bị chi phối bởi hai cảm xúc nguyên thủy:

• Mua vào vì FOMO (Sợ bỏ lỡ): Họ thường mua vào sau khi một cổ phiếu đã tăng giá mạnh, tức là mua ở những vùng giá cao và rủi ro.
• Bán ra vì Sợ hãi: Họ thường bán tháo trong những phiên thị trường hoảng loạn, tức là bán ra ở những vùng giá thấp nhất.

Việc liên tục “mua cao, bán thấp” một cách cảm tính đã dẫn đến một kết quả tất yếu: hiệu suất kém hơn nhiều so với những người chỉ đơn giản là mua và nắm giữ.

Bài Học Về Tâm Lý: “Kẻ Thù” Nằm Ở Bên Trong

Nghiên cứu này là một case study hoàn hảo về Tâm lý học trong đầu tư. Nó cho thấy thành công hay thất bại không được quyết định bởi bạn thông minh đến đâu, mà bởi bạn có thể kiểm soát được những “lỗi hệ thống” trong chính bộ não của mình hay không.

• Sự Kiên Nhẫn Là Một Lợi Thế Cạnh Tranh: Trong một thế giới luôn đòi hỏi kết quả tức thì, khả năng kiên nhẫn, bỏ qua những “tiếng ồn” ngắn hạn và tập trung vào bức tranh dài hạn đã trở thành một lợi thế cạnh tranh thực sự.
• Không Làm Gì Cả Đôi Khi Lại Là Hành Động Thông Minh Nhất: Nhà đầu tư dài hạn hiểu rằng, sau khi đã lựa chọn được những tài sản tốt, hành động tốt nhất thường là… không làm gì cả. Hãy để cho doanh nghiệp làm việc và để cho sức mạnh của lãi kép phát huy tác dụng.

Làm Thế Nào Để Rèn Luyện Tư Duy “Nắm Giữ”?

Đây là một quá trình Nâng Tầm Tư Duy đòi hỏi sự rèn luyện.

1. Đầu Tư Vào Những Gì Bạn Hiểu: Bạn sẽ không thể kiên trì nắm giữ một thứ mà bạn không hiểu rõ. Hãy dành thời gian để nghiên cứu sâu về doanh nghiệp trước khi mua cổ phiếu của họ. Sự am hiểu sẽ tạo ra sự tin tưởng, và sự tin tưởng là liều thuốc giải độc mạnh nhất cho nỗi sợ hãi.
2. Đầu Tư Thụ Động Qua ETF: Nếu bạn không có thời gian hoặc kiến thức để phân tích từng công ty, hãy chọn con đường đơn giản và hiệu quả hơn: đầu tư định kỳ vào các quỹ ETF mô phỏng chỉ số chung. Chiến lược này tự nó đã là một hình thức “nắm giữ” dài hạn.
3. Tự Động Hóa: Thiết lập các lệnh đầu tư định kỳ hàng tháng. Việc này giúp loại bỏ cảm xúc ra khỏi quyết định và biến việc đầu tư thành một thói quen có kỷ luật.
4. Giảm “Tiếp Xúc” Với Bảng Điện: Hạn chế việc theo dõi biến động giá hàng ngày. Hãy kiểm tra danh mục của bạn hàng tuần hoặc hàng tháng.

Kết Luận

Con số 35% từ nghiên cứu của CFA Community Vietnam và RMIT không chỉ là một dữ liệu thống kê, nó là một lời nhắc nhở mạnh mẽ. Nó nhắc nhở chúng ta rằng trong đầu tư, con đường bền vững nhất thường không phải là con đường thú vị nhất.

Thành công không đến từ việc cố gắng dự đoán mọi con sóng, mà đến từ việc chọn đúng con thuyền (doanh nghiệp tốt) và kiên nhẫn ngồi trên đó vượt qua mọi giông bão. Đó chính là bản chất của Tài chính Thông minh. Hãy để cho những người khác bận rộn “lướt sóng”, còn bạn, hãy tập trung vào việc xây dựng một Nền tảng Vững vàng bằng sự kiên định. Dữ liệu đã chứng minh, cuối cùng, những “chú rùa” kiên trì sẽ về đích trước những “chú thỏ” nhanh nhảu.